Lịch sử dòng xe Mazda MX-5 Miata - Xe thể thao mui trần ăn khách nhất thế giới có gì đặc biệt?

Mặc dù đã 3 lần tái thiết kế lại toàn bộ kiểu dáng và đã có tuổi đời 30 năm, Miata MX-5 của Mazda về cơ bản thì không thay đổi quá nhiều kể từ khi ra mắt tại Auto Show ở Chicago năm 1989. Mẫu xe thể thao đầy mạnh mẽ này vẫn duy trì ngoại hình nhỏ, nhẹ và dẫn động cầu sau. Động cơ 4 xi lanh thẳng hàng vẫn được lắp ở dưới capo phía trước, hai ghế nằm giữa trục xe và phần mui xe chúi xuống. Đây là chiếc xe thể thao đơn giản, thú vị và có giá cả phải chăng - đây đã từng là mẫu xe thể thao mui trần hai chỗ tốt nhất trong nhiều năm về trước. Hãy theo dòng lịch sử của MX-5 để tìm hiểu và khám phá ra một vài phiên bản đặc biệt đáng mong ước của MX-5 Miata.

1989: Mazda MX-5 Miata ra đời

Sau những bản đề xuất thiết kế đầy lôi cuốn đến từ chi nhánh tại Mỹ và tại Nhật Bản, Mazda đã quyết định chọn bản thiết kế đến từ Mỹ mà sau này trở thành MX-5 Miata. Không giống bản đề xuất đến từ Tokyo với động cơ đặt giữa, dẫn động cầu sau như phiên bản MR2 thời đó đến từ Tokyo và bản phác họa dẫn động cầu trước đến từ Hiroshima, sản phẩm có thiết kế đến từ studio tại Mỹ, kiêu hãnh với kết cấu xe thể thao cổ điển của Anh: dẫn động cầu sau và động cơ đặt phía trước.

Chiếc Miata nguyên bản (sau này được gọi là thế hệ NA) chính thức ra mắt vào năm 1990, có ngoại hình rất giống chiếc Lotus Elan trong những năm 60 của thế kỷ XX. Thiết kế của Miata thế hệ thứ nhất khá thú vị với đèn pha đóng mở vào nắp ca-pô và hốc hút gió lớn hình cái miệng ở bên dưới.

Khi ra mắt, Miata MX-5 có động cơ 1,6 lít 116 mã lực và là mẫu xe duy nhất thời đó có hộp số sàn 5 cấp. Những chi tiết nhỏ như cửa sổ điện và bánh xe bằng nhôm đều là tùy chọn, dù được trang bị thêm những gì đi nữa thì Miata vẫn siêu nhẹ nhờ so với tiêu chuẩn ngày nay. Ban đầu chỉ có 3 màu: xanh dương, đỏ và trắng, sau đó Mazda đã thêm một màu nữa đó là màu bạc.

Mặc dù nhỏ nhưng thiết kế khoang xe vẫn cố gắng hạn chế xâm chiếm không gian ghế lái và ghế khách. Ví dụ, nơi để tay nhỏ và được gắn trực tiếp vào pa nô cửa, bảng điều khiển hẹp còn chỗ để chân vuông và rộng đến mức kinh ngạc. Những tài xế cao hơn thấy rằng phần đỉnh đầu của họ sẽ chạm vào phần đuôi của của kính chắn gió, và có rất ít không gian để đồ có một chuyến đi nghỉ dưỡng cuối tuần dành cho hai người (sử dụng túi hành lý mềm). Ngoại trừ những vấn đề này ra thì Miata đã tạo ra một cơn sốt tại các đại lý trên toàn quốc.

1991: Phiên bản đặc biệt đầu tiên của Mazda MX-5 được tung ra thị trường

Chỉ hai năm sau khi xuất hiện, Mazda MX-5 đã có phiên bản đặc biệt mang tên British Racing Green. Chỉ có 4.000 chiếc Miata bản đặc biệt được sản xuất cho thị trường Mỹ vào năm 1991. Ngoài màu sơn xanh lá tươi tắn thì Miata còn có ghế bọc da màu nâu nhạt, phần mái xe cũng có màu nâu, đầu cần gạt số và tay phanh đều được làm bằng gỗ thương hiệu Nardi, và một logo đặc biệt ở giữa bảng điều khiển để đánh dấu về sự tồn tại “có một không hai” của chiếc Miata phiên bản đặc biệt này.

1992: Mazda MX-5 bản "vàng cháy"

Năm 1992, Mazda mở rộng bảng màu giới hạn ban đầu của mình, bao gồm màu Sunburst Yellow (vàng cháy) nổi bật. Chỉ có 1.500 chiếc MX-5 được sơn màu này và chỉ được bán trong vỏn vẹn một năm, điều này khiến cho màu Sunburst Yellow trở nên khá hiếm.

1993: Mazda MX-5 và những phiên bản đặc biệt

Mẫu Miata MX-5 phiên bản đặc biệt cho năm 1993 còn được gắn liền với một cái tên các là LE (Limited Edition) - Phiên bản giới hạn. Đây là cái tên không chính thống đại diện cho sự đối lập hoàn toàn với những mẫu đầu tiên, điều này đã làm cho LE trở nên nổi bật, với lớp da nội thất màu đỏ máu và lớp sơn màu đen bóng. Ngoài ra, một bộ mâm bánh xe đầy tinh tế bằng nhôm BBS, bộ giảm chấn Bilstein, body kit đẹp hơn, đai an toàn màu đỏ, loa ở cửa được thiết kế lưới bằng nhôm trang nhã và một hệ thống âm thanh cảm biến của Mazda (hi-fi audio system). Giống như phiên bản Miata Sunburst Yellow và British Racing Green trước đó, phiên bản Miata LE cũng chỉ được bán trong duy nhất một năm.

1994: Một sự thay đổi lớn trong dung tích xilanh và những cú "hit" mạnh mẽ hơn vào Miata

Trong một nỗ lực nhằm cải tiến sự an toàn của Miata, Mazda đã thêm một thanh gia cố ngang thân xe sau ghế ngồi, các thanh chịu lực ở cửa, và một túi khí bên cạnh ghế hành khách. Động cơ cũng được nâng cấp đáng kể từ động cơ 1,6 lít nguyên bản thành động cơ 4 xilanh 1,8 lít lớn hơn tạo ra công suất 128 mã lực (tăng 10%). Rotor phanh cũng được điều chỉnh lớn hơn và thay đổi bộ vi sai chống trượt tùy biến sử dụng nhớt sang một bộ vi sai Torsen. Mazda cũng đính chìm biểu tượng “Mazda” vào bộ giảm chấn phía trước sau đó là biểu tượng công ty mới được gắn vào mũi xe. Biểu tượng này được gọi một cách thân thuộc là “biểu tượng bồn cầu” vì trông giống như hình ảnh khi nhìn từ trên xuống bồn cầu.

1994: Mazda MX-5 M Edition và R Edition

Nối tiếp thế hệ trước, Mazda chọn một tên gọi mới cho phiên bản đặc biệt của mình: M Edition. Quy ước đặt tên này được duy trì cho đến năm 1997. M Edition năm 1994 khoác lên mình một màu Montego Blue (xanh dương Montego) và được trang bị đầy đủ theo tiêu chuẩn Miata với các linh kiện tùy chọn đều có sẵn, bao gồm mâm nhôm, núm chuyển số Nardi gỗ, thảm sản và biểu tượng độc đáo. Mazda cũng bổ sung một phiên bản R-Package cho danh sách tùy chọn của Miata, gồm bộ giảm chấn Bilstein, xe có chiều cao thấp hơn, body kit đẹp hơn, mâm nhôm nhẹ hơn và bộ vi sai chống trượt Torsen.

1995: Mazda MX-5 M Edition thế hệ 2

Phiên bản M Edition Miata MX-5 thế hệ thứ hai thay đổi rất nhiều so với phiên bản năm 1994, chủ yếu là do bánh xe BBS 15 inch và màu sơn Merlot Mica. Nội thất và ghế da màu nâu nhạt, và vẫn được trang bị núm chuyển số Narki bằng da, hệ thống âm thanh nghe đã tai hơn, và biểu tượng M Edition được gắn trên bộ giảm chấn và thảm sàn.

1996: Thêm sức mạnh, thêm các linh kiện điện tử

Mazda một lần nữa tiếp tục tăng công suất cho phiên bản Miata MX-5 1996 lên đến 133 mã lực. Động cơ 4 xilanh 1,8 lít cũng chuyển đổi từ bộ điều chỉnh OBD-I sang OBD-II (do yêu cầu của chính phủ), tiêu chuẩn máy tính vẫn sử dụng trong toàn ngành.

1996: Một phiên bản M Edition khác

Mazda một lần nữa giới thiệu phiên bản M Edition, lần này Miata được khoác một bộ cánh màu xanh Starlight Mica. MX-5 có khả năng mở cửa từ xa, hệ thống âm thanh được nâng cấp có thể chơi đĩa CD và loa ở phần tựa đầu, biểu tượng M xuất hiện dày đặc và núm chuyển số bằng gỗ Nardi.

1997: Không có nhiều thay đổi nhưng bổ sung hai phiên bản đặc biệt

Trong năm cuối cùng của Miata MX-5 thế hệ thứ hai trước khi được tái thiết kế, Mazda tập trung vào các phiên bản đặc biệt: phiên bản STO và một phiên bản M Edition khác. Mẫu cũ đại diện cho Tùy chọn Touring Đặc biệt có màu Twilight Blue, mâm xe Enkei 5 nan 15 inch, nội thất màu nâu nhạt và được in biểu tượng STO ở trên. Chỉ 1.500 chiếc được sản xuất vào năm 1997.

1999: Miata MX-5 thế hệ thứ hai xuất hiện

Thân xe thể thao hoàn toàn mới và nội thất mới lạ, Miata MX-5 1999 thừa kế những tinh túy từ thế hệ trước. Đèn pha không còn đi theo thiết kế bật lên nữa. Thay vào đó là đèn pha cố định, lớn hơn và thân xe uốn cong và trông chắc chắn mạnh mẽ hơn.

Nâng cấp lên động cơ 1,8 lít giúp hiệu suất tăng thêm 7 mã lực, lên 140 mã lực. Tùy chọn hộp số vẫn là hộp số sàn 5 cấp và hộp số tự động 4 cấp, cần gạt 6 số được dành riêng cho phiên bản cao cấp nhất. Nột thất được nâng cấp lên rất nhiều với những đường uốn lượn mới và những góc mềm mại hơn. Tất cả các bản MX-5 ngoại trừ bản cơ sở đều được trang bị vô lăng Nardi 3 chấu.

1999: Miata lên 10 tuổi, ra mắt một phiên bản kỉ niệm

Cùng với việc tái thiết kế, Mazda cũng giới thiệu phiên bản kỷ niệm 10 năm của MX-5. Phiên bản đặc biệt này có màu Sapphire Blue Mica với mâm xe tinh tế bắt mắt và body kit trông khỏe khoắn mạnh mẽ. Nội thất không kém phần hào nhoáng với hai tông màu xanh và đen táo bạo. Mazda cũng mang đến cho phiên bản kỷ niệm 10 năm một hộp số sàn 6 cấp, hệ thống âm thanh Bose, bậc cửa làm từ thép không gỉ và vô lăng 3 chấu Nardi.

2001: Mazda MX-5 Miata British Racing Green trở lại

10 năm sau khi ra mắt phiên bản BRG Miata MX-5 đầu tiên, Mazda một lần nữa tung ra thị trường phiên bản Miata giới hạn với màu British Racing Green. Phiên bản đặc biệt năm 2001 được nhận các trang bị giống như phiên bản LS Miata cao cấp cũng như mâm nhôm 16 inch, vô lăng Nardi viền gỗ, hộp số sàn 6 cấp và nội thất màu nâu nhạt.

Cũng vào năm 2001, Mazda đã tân trang lại đèn pha và đèn hậu của MX-5, bổ sung van nạp biến thiên cho động cơ 1,8 lít (tăng công suất lên đến 155 mã lực) và mâm xe 15 inch tiêu chuẩn.

2002: Hai màu tùy chọn, một MX-5 phiên bản đặc biệt

Theo sau những thay đổi nhỏ, dòng Miata MX-5 2002 xuất hiện với hai hai màu tùy chọn hiếm cho phiên bản đặc biệt: Blazing Yellow Mica và Titanium Gray. Cả hai đều cung cấp những trang thiết bị giống nhau, bao gồm: bộ vi sai chống trượt Torsen, hộp số sàn 6 cấp, đồng hồ đo có mặt màu trắng, mâm xe 16 inch thương hiệu Enkei. Tuy nhiên hai phiên bản đều có màu nội thất riêng. Phiên bản màu vàng có nội thất màu đen trong khi phiên bản màu xám có nội thất màu nâu trang nhã.

2003: Nhiều phiên bản đặc biệt hơn

Mazda liên tục tung ra các phiên bản đặc biệt của Miata MX-5 trong năm 2003, bao gồm bản Phiên bản Đặc biệt (SE), Phiên bản Shinsen (SV) và Club Sport Package. Hai phiên bản đầu nằm trong ảnh là SE (màu xanh) và SV (màu xám). Mẫu SE có mâm xe 16inch 5 nan, với màu Strato Blue Mica, nội thất màu xám khác biệt, trong khi đó SV có phong cách đối lập, với màu sơn Titanium Gray và nội thất màu xanh. Phiên bản Club Sport Package cực kỳ hiếm: chỉ sản xuất 50 chiếc, tất cả đều dành cho đường đua. Không phiên bản nào có radio, điều hòa hoặc tay lái trợ lực.

2004: Mazda trở nên nhanh hơn với Mazdaspeed

Mazdaspeed - bộ phận hiệu suất cao của Mazda - lắp đặt trên MX-5 một bộ tăng áp 4 xi lanh với công suất 178 mã lực, bộ vi sai chống trượt cảm biến mô-men, mâm xe Racing Hart 17 inch với bộ lốp chuyên biệt và hệ thống treo cứng hơn và thấp hơn giúp xe nhanh hơn đáng kể so với những mẫu Miata thông thường, có thể đạt tốc độ 100km/h chỉ trong vào 6,7 giây.

2006: Miata thế hệ thứ ba trở nên hiện đại hơn

NC đã có một bước nhảy vọt sang thế giới hiện đại với khung xe và phụ tùng hoàn toàn mới. NC lớn hơn và nặng hơn một chút do trong quá trình sản xuất Mazda yêu cầu lắp đặt động cơ 2,0 lít 4 xi lanh thẳng hàng mới với công suất 170 mã lực, yếu hơn 8 mã lực so với động cơ tăng áp được sử dụng vào năm ngoái trong phiên bản Mazdaspeed đã bị khai tử.

Những nét đầy phong cách như hình dạng của đèn pha và đèn đuôi, mui xe hơi nhô lên một chút và kính chắn gió xung quanh, lấy cảm hứng như phiên bản Miata gốc làm cho chiếc xe trông rất thân thuộc. Bên trong xe, Miata MX-5 cũng có khoang xe rộng hơn.

2007: Mazda MX-5 bản mui cứng gập điện (PRHT)

Để thỏa mãn những khách hàng tiềm năng của Miata, những người không thích lái những chiếc roadter mui mềm, Mazda đã cho ra mắt mẫu Miata PRHT (hardtop có khả năng đóng mở mui) thông minh vào năm 2007. Mui xe có khả năng gấp lại bằng điện là một phát minh nổi bật. Khối lượng nhẹ (chỉ tăng thêm khoảng 45 kg so với phiên bản mui mềm) và khả năng tự gập một cách khéo léo vào một không gian gần bằng không gian trước kia được dành để chứa mui mềm khi hạ xuống đã chứng minh sự hiểu quả. Ngay sau đó, Miata đã tạo được tiếng vang tốt và đã giành được nhiều cảm tình với phiên bản PRHT. Động cơ 2,0 lít có công suất giảm xuống chỉ còn 166 mã lực dù vậy đây cũng chỉ là một thay đổi nhỏ về con số do tiêu chuẩn đánh giá động cơ mới.

2009: Miata được thổi một làn gió mới

Sau 3 năm ra mắt Miata NC, Mazda đã khoác cho Miata một bộ áo mới với những điểm nhọn dần và một hốc hút gió hình nụ cười giống chó sói ở cản trước. Hệ thống treo đã được điều chỉnh cũng như bổ sung một phiên bản có hệ thống treo thể thao, giúp cân bằng với những chi tiết kém sắc sảo hơn của Miata. Việc điều chỉnh động cơ đã giúp tăng thêm một mã lực lên đến 167 mã lực.

2013: Mazda đi club

Năm 2013, Mazda đã bỏ phiên bản Touring trung cấp nhằm thu hút sự chú ý vào phiên bản Club mới và thể thao hơn, giữa phiên bản Sport cơ bản và Grand Touring cao cấp. Phiên bản Club có mâm xe 17inch tối màu, viền đèn pha màu đen, mui xe màu đen (ở cả hai phiên bản mui xe mềm và PRHT), tấm cản gió phía trước đầy tinh tế, đường chỉ màu đỏ đối lập với màu ghế và màu chủ đạo của nội thất, biểu tượng hình cỏ ba lá ở tấm chắn bùn. Phiên bản Club có hộp số sàn 6 cấp, vi sai chống trượt và một thanh giằng chống sốc phía trước và một hệ thống treo thể thao với bộ giảm chấn Bilstein.

2015: Chúc mừng sinh nhật Miata 25 tuổi

Để chúc mừng ngày kỷ niệm 25 năm ra đời của Miata, Mazda đã cho ra mắt phiên bản đặc biệt với màu Soul Red, kính chắn gió xung quanh màu đen, gương cửa màu đen, và mâm xe màu tối. Ghế và tấm pano cửa được bọc bằng da màu hạnh nhân và bảng điều khiển được trang trí bằng chi tiết trông giống như kim loại satin. Mặc dù phiên bản kỉ niệm 25 năm thực sự không mạnh mẽ hơn người anh em Miata phiên bản thường của mình, nhưng Mazda xác nhận rằng mình đã lựa chọn cẩn thận từng chi tiết của động cơ nhằm đảm bảo đây là một chiếc xe nhẹ nhất và có khẳ năng cân bằng tốt nhất.

2016: Miata MX-5 ND thế hệ thứ 5 quay về với nguồn cội

Miata chưa bao giờ từ bỏ bản chất nhỏ và nhẹ của mình, nhưng phiên bản thế hệ thứ ba đã lớn hơn và nặng hơn so với những phiên bản trước đó. Vậy nên Mazda đã tạo ra thế hệ thứ bốn, Miata ND nhỏ hơn và nhẹ hơn - thậm chí là phải bỏ nhiều công sức để tạo ra một chiếc roadster ngắn hơn cả phiên bản gốc và nhẹ gần bằng dù có một số lượng lớn những thiết bị an toàn hiện đại của Miata ND như túi khí trước và sau, và việc phải tuân thủ những yêu cầu an toàn va chạm nghiêm ngặt hiện nay.

Nằm dưới capo của MX-5 là động cơ 4 xi lanh thẳng hàng 2,0 lít có công suất 155 mã lực. Nhờ có khối lượng nhẹ nên xe có khả năng sản sinh ra lực rất lớn, đưa ND trở thành chiếc Miata nhanh nhất - nhanh hơn cả Miata Mazdaspeed thế hệ ND động cơ tăng áp. Bên cạnh động cơ là hộp số sàn 6 cấp (hộp số tự động 6 cấp là tùy biến) và một cabin ấm cúng. Chỉ còn lại những chi tiết cơ bản như: một vô lăng, đồng hồ đo và núm điều khiển nhiệt độ và một màn hình đặt trên bảng điều khiển hiển thị các chức năng thông tin giải trí. Mẫu cơ bản có một đầu âm thanh lỗi thời thay cho màn hình.

2017: Xuất hiện MX-5 fastback mái cứng

Mazda giới thiệu người thừa kế linh hồn của chiếc Power Retractable Hardtop vào năm 2017: Phiên bản Miata MX-5 RF (viết tắt của Retractable Fastback). Chiếc RF tương tự như một chiếc Miata coupe nhưng đây thực sự là một chiếc Targa chạy bằng năng lượng, và tuyệt đẹp. Nhấn một nút ở trên bảng điều khiển thì tấm mui xe sẽ ngay lập tức bật ra và tự động gập gọn vào cốp sau. Cơ chế này hoạt động dựa trên hai thanh chống kéo dài đến tấm pano phía sau để đóng mở mui. Khi mui được đóng lại, thì Miata có phần yên tĩnh hơn so với mẫu mui mềm và tạo ấn tượng về một chiếc coupe mui trần.

2019: Chiếc Miata nhanh nhất thậm chí còn trở nên nhanh hơn

Mazda lần đầu tiên lắp đặt vô lăng gật gù trên mẫu MX-5. Mazda đã điều chỉnh động cơ 4 xi lanh 2,0 lít trong năm 2019 nhưng giữ nguyên các phần khác của chiếc xe này. Động cơ được nâng cấp nhiều hơn mong đợi: công suất tăng từ 155 mã lực lên đến 181 mã lực (tăng 17%), và đồng hồ đo đã cho thấy số vòng xoay của momen xoắn cao hơn trước đó 700 vòng/phút, lên tới 7.500 vòng/phút.

2019: Sinh nhật Mazda MX-5 Miata 30 tuổi

Trong năm 2019, Mazda đã tiết lộ phiên bản giới hạn Miata MX-5 30th Anniversary Edition tại triển lãm Chicago Auto Show 2019 - 30 năm sau khi ra mắt Miata phiên bản gốc cũng tại triển lãm này. Phiên bản Miata đặc biệt đươc khoác một chiếc áo màu Racing Orange rực rỡ, mâm xe 17inch, điểm nhấn nội thất màu cam và một tấm kim loại đánh số thứ tự từ 1 đến 3.000. Mazda chỉ bán 500 chiếc Miata phiên bản kỷ niệm ở thị trường Mỹ và 500 chiếc này đã bán hết ngay lập tức.

Video đánh giá xe Mazda MX-5 Miata 2019