Chân chữ X ở người lớn: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Chân chữ X ở người lớn là tình trạng hai đầu gối chụm vào nhau và tạo thành một góc khi đứng thẳng, khiến hai bàn chân cách xa và không thể chạm vào nhau. Trong bài viết dưới đây Long Châu sẽ cung cấp các thông tin chi tiết về nguyên nhân, dấu hiệu cũng như cách điều trị tình trạng này.

Nguyên nhân gây tình trạng chân chữ X ở người lớn

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng chân chữ X ở người lớn:

Chấn thương xương chày

Xương chày hay còn gọi là xương ống chân, là một trong hai xương chính ở phần dưới của chân (xương chày, xương mác). Xương chày lớn hơn và cũng dễ gãy hơn trong các tình huống như va chạm ô tô, chấn thương thể thao hoặc té ngã.

Nếu được điều trị kịp thời, gãy xương chày thường không gây ra biến chứng. Tuy nhiên, một số trường hợp gãy xương không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ảnh hưởng đến tốc độ lành xương, dẫn đến việc đầu gối va chạm vào chân bị thương.

Thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp

Thoái hóa khớp và viêm khớp dạng thấp đều là những bệnh lý ảnh hưởng nghiêm trọng đến khớp, gây ra các triệu chứng sưng, cứng khớp và đau nhức liên tục. Khi bệnh tình trở nặng, áp lực lên khớp gối sẽ tăng cao, có thể dẫn đến tình trạng xoắn hoặc xoay khớp, gây ra hiện tượng đầu gối chụm vào nhau.

Di truyền

Mặc dù hiếm gặp, nhưng gen di truyền cũng có thể là nguyên nhân gây ra chân chữ X ở cả người lớn và trẻ em. Ví dụ:

• Hội chứng Ehlers-Danlos: Đây là một bệnh di truyền, đặc trưng bởi triệu chứng da, mô và khớp lỏng lẻo do quá trình sản xuất collagen bất thường. Sự không ổn định của các khớp có thể dẫn đến tình trạng chân chữ X.
• Hội chứng Marfan: Đây là một rối loạn di truyền gây ảnh hưởng đến các mô liên kết. Những người bệnh mắc hội chứng này thường có các chi mảnh mai, dài và không cân xứng. Độ linh hoạt khớp bất thường hạn chế phạm vi chuyển động ở hông và khớp gối, dẫn đến đầu gối va vào nhau.

Chân chữ X bẩm sinh

Chân chữ X là một tình trạng khá phổ biến ở trẻ em và thường sẽ tự cải thiện khi bé lớn lên. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài quá 7 tuổi hoặc thậm chí đến lúc trưởng thành, đặc biệt khi xuất hiện các vấn đề như đau đầu gối hoặc dáng đi bất thường, bạn nên nhờ đến sự can thiệp của y tế.

Việc chẩn đoán và điều trị chân chữ X ở người lớn nên được thực hiện bởi các chuyên gia y tế, giúp xác định được nguyên nhân cụ thể và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất, đảm bảo an toàn cho sức khoẻ bệnh nhân.

Triệu chứng chân chữ X ở người trưởng thành

Chân chữ X ở người lớn thường dễ nhận biết thông qua các dấu hiệu đặc trưng sau:

Triệu chứng lâm sàng chính

• Khi người bệnh đứng thẳng hoặc đi bộ, hai đầu gối có thể sẽ chạm hoặc gần chạm vào nhau, tạo thành một góc.
• Cẳng chân mở rộng và hai bàn chân thường xoay ra bên ngoài.
• Khoảng cách giữa bàn chân và mắt cá chân xa hơn so với bình thường (thường lớn hơn 8 cm).

Triệu chứng nghiêm trọng

• Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc di chuyển, dẫn đến dáng đi khập khiễng.
• Đau nhức khớp gối là triệu chứng phổ biến, đặc biệt khi đi lại hoặc đứng lâu.
• Khớp gối có thể trở nên kém ổn định, làm tăng nguy cơ té ngã hoặc chấn thương.
• Một số trường hợp nghiêm trọng còn có thể dẫn đến sự chênh lệch về chiều dài giữa hai chân.
• Tình trạng chân chữ X ở người lớn kéo dài sẽ gây ra áp lực không đều lên các khớp. Điều này có thể làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý liên quan đến khớp.

Các triệu chứng này có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết và điều trị sớm là rất quan trọng để tránh các biến chứng nghiêm trọng hơn.

Các phương pháp điều trị chân chữ X ở người lớn

Dưới đây là một số phương pháp điều trị chân chữ X ở người lớn thường được sử dụng:

Nẹp chỉnh hình

Nẹp chỉnh hình là thiết bị hỗ trợ đi lại, được thiết kế riêng biệt với các miếng lót chân đặt bên trong giày. Mục tiêu chính của nẹp là điều chỉnh và hỗ trợ các chuyển động của bàn chân, từ đó cải thiện dáng đi và giảm thiểu áp lực lên các khớp. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định nẹp mắc cài để đạt hiệu quả điều trị tối ưu.

Vật lý trị liệu

Các bài tập vật lý trị liệu đóng vai vô cùng trò quan trọng trong việc khắc phục tình trạng chân chữ X ở người lớn. Dưới đây là một số bài tập thường được áp dụng:

• Squat: Đây là động tác giúp tăng cường khả năng giữ thăng bằng của cơ thể, không chỉ giúp cho cơ bắp chân chắc khỏe hơn mà còn giảm tình trạng đau mỏi.
• Nhón chân: Bài tập này giúp tăng cường sức chịu đựng cho đôi chân và giữ thân người theo phương thẳng đứng.
• Foam Roller Toe Touch: Đây là bài tập giúp kích hoạt cơ đầu gối hướng vào bên trong, hiệu quả trong việc điều trị chân chữ X ở người lớn.
• Kiễng chân múa bale: Động tác này không chỉ giúp tăng sức mạnh của cơ đùi và cơ bắp chân mà còn cải thiện khả năng giữ thăng bằng của cơ thể.

Phẫu thuật

Các phương pháp phẫu thuật để chữa chân chữ X ở người lớn bao gồm:

• Phẫu thuật cắt xương: Bằng kỹ thuật phẫu thuật chuyên biệt, bác sĩ sẽ tiến hành cắt bỏ một đoạn xương mỏng từ xương chân. Sau đó, xương được đặt lại vào vị trí chính xác và cố định bằng vít, đĩa kim loại. Quá trình này giúp điều chỉnh đầu gối và cho phép xương phát triển bình thường.
• Phẫu thuật tăng trưởng: Một tấm kim loại nhỏ được đặt trong đầu gối để chỉnh sửa sự phát triển của các đĩa tăng trưởng, giúp xương phát triển đúng hướng. Quá trình căn chỉnh xương kéo dài khoảng 12 tháng, sau khi quá trình hoàn tất, các tấm kim loại sẽ được phẫu thuật loại bỏ.
• Thay khớp gối: Với những người bị chân chữ X nghiêm trọng, thay khớp gối là giải pháp hiệu quả để giảm đau và phục hồi chức năng khớp. Khớp gối sẽ được thay thế để hỗ trợ cải thiện chức năng và giảm đau cho bệnh nhân.

Dùng thuốc và dưỡng chất bổ sung

Việc bổ sung muối khoáng canxi là điều cần thiết để đáp ứng nhu cầu canxi cho cơ thể, đặc biệt trong giai đoạn phát triển. Điều này góp phần cải thiện tình trạng còi xương và hỗ trợ điều trị biến dạng xương như chân chữ X. Các loại muối khoáng như canxi gluconat, canxi lactate, canxi citrate,... có thể được sử dụng để bổ sung canxi, giúp xương chắc khỏe.

Nếu đầu gối bị đau do tổn thương hoặc viêm nhiễm, việc sử dụng thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs) hoặc thuốc kháng viêm có thể làm giảm các triệu chứng viêm và đau khớp gối, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình điều trị các bệnh lý về xương khớp.

Tóm lại, chân chữ X ở người lớn là tình trạng biến dạng xương khớp khá phổ biến, gây ra nhiều bất tiện trong sinh hoạt. Để cải thiện tình trạng chân chữ X và nâng cao chất lượng cuộc sống, người bệnh nên chủ động khám chuyên khoa và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.