Mất ngủ là tình trạng phổ biến, có thể do tâm lý, lối sống chưa phù hợp hoặc do các bệnh lý liên quan. Dùng thuốc trị mất ngủ theo chỉ định là một trong những cách giúp cải thiện bệnh. Vậy mất ngủ uống thuốc gì hay có những loại thuốc mất ngủ nào?
Mất ngủ là một dạng rối loạn giấc ngủ có nhiều hình thức khác nhau như không thể ngủ sâu giấc, khó đi vào giấc ngủ, thường thức dậy sớm dù chưa ngủ đủ, không thể có giấc ngủ bình thường như trước… Người bị mất ngủ còn cảm thấy uể oải, mệt mỏi sau khi thức dậy, thường buồn ngủ nhưng không thể ngủ được.
Nếu chứng mất ngủ diễn ra với tần suất từ 3 lần/tuần trở lên và kéo dài trong 1 tháng hay người bệnh vẫn cảm thấy khó ngủ dù đã áp dụng một số phương pháp cải thiện giấc ngủ thì nên đến cơ sở y tế thăm khám sớm. Việc sử dụng thuốc trị mất ngủ hay thuốc chữa mất ngủ hay áp dụng các cách chữa trị khác có thể được bác sĩ cân nhắc chỉ định tùy vào từng trường hợp cụ thể.
Đối với thuốc, bài viết này sẽ góp phần cung cấp những thông tin cơ bản về thuốc mất ngủ là gì, một người mất ngủ uống thuốc gì hay uống gì trị mất ngủ, khó ngủ nên uống thuốc gì…
Thuốc trị mất ngủ là gì?
Thuốc trị mất ngủ là những loại thuốc có công dụng hỗ trợ điều trị chứng mất ngủ. Tùy vào tình trạng mất ngủ của từng người, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc ngủ, liều dùng, cách dùng… phù hợp. Thuốc ngủ cần được sử dụng một cách thận trọng theo tư vấn của bác sĩ để tránh gây ra tác dụng phụ ngoài ý muốn. (1)
6 nhóm thuốc trị mất ngủ phổ biến
Mất ngủ uống thuốc gì? Dưới đây là 6 loại thuốc điều trị mất ngủ có thể đang được bác sĩ chỉ định, tư vấn sử dụng phổ biến hiện nay, cụ thể gồm có: (2)
1. Thuốc bình thần
Một số loại thuốc bình thần điển hình gồm có Clonazepam, Rotunda, Diazepam, Bromazepam… Những loại thuốc mất ngủ này có tác dụng giúp người bệnh tiến vào giấc ngủ nhanh. Thế nhưng, loại thuốc này thường được bác sĩ chỉ định cho người mắc bệnh chưa nghiêm trọng và chỉ bị mất ngủ ngắn. Vì sử dụng thuốc bình thần lâu ngày có thể gây ra tình trạng quen thuốc. Lúc đó, ngay cả khi có tăng liều thì người bệnh vẫn bị mất ngủ. Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc bình thần quá 3 ngày để tránh gặp tác dụng phụ, trong đó có thể gây suy giảm trí nhớ.
2. Thuốc ngủ
Một số thuốc ngủ phổ biến gồm có Zolpidem, Phenobarbital… Đây là nhóm thuốc mang đến tác dụng mạnh nhưng dễ gây ra tình trạng quen thuốc. Vì thế, loại thuốc chữa mất ngủ này cũng thường được bác sĩ khuyên dùng trong hợp bị mất ngủ ngắn và chưa nghiêm trọng. Người bệnh cũng không nên tự ý sử dụng nhóm thuốc này quá 3 ngày. Thuốc có thể dẫn đến một số phản ứng phụ như rối loạn tiêu hóa, nhức đầu, chóng mặt… (3)
3. Thuốc kháng histamin
Một số loại thuốc kháng histamin phổ biến gồm có Clorpheniramin, Dimedrol, Promethazine… Đây là nhóm thuốc histamin thế hệ cũ, có tác dụng chống dị ứng và gây ngủ khá mạnh. Thuốc được chỉ định cho người bị mất ngủ do ngứa, gãi nhiều vì mắc bệnh tổ đỉa, eczema, hắc lào… Thuốc gây ra một vài tác dụng phụ như mệt mỏi, khô mũi, khô miệng, ảnh hưởng đến trí não… Lưu ý, người bệnh chỉ nên dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh lạm dụng. (4)
4. Thuốc an thần kinh mới
Người bị mất ngủ uống thuốc gì? Một số thuốc an thần kính mới gồm có Amisulpride, Quetiapine, Olanzapine… Đây là các thuốc trị mất ngủ hay thuốc chữa mất ngủ có khả năng gây ngủ mạnh. Tuy nhiên, nếu dùng lâu dài có thể khiến người bệnh bị béo phì vì cảm thấy ăn uống ngon miệng. Bác sĩ có thể chỉ định loại thuốc này với các trường hợp gặp chứng mất ngủ khi bị lo âu lan tỏa, trầm cảm, chán ăn tâm lý. Lưu ý, để tránh bị tăng cân khi sử dụng nhóm thuốc an thần kinh mới, người bệnh nên kiêng dung nạp chất béo, chất ngọt, chất bột đường… đồng thời phải tăng cường vận động và tập thể dục.
Xem thêm: Thuốc an thần là gì? Tác dụng, phân loại và cần lưu ý gì?
5. Thuốc chống trầm cảm
Một số thuốc chống trầm cảm đa vòng, 3 vòng điển hình gồm có Mirtazapine, Clomipramine… Nếu bạn đang thắc mắc uống gì trị mất ngủ kéo dài do vấn đề tâm lý, căng thẳng… thì có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về nhóm thuốc chống trầm cảm này. Loại thuốc này có tác động đúng vào cơ chế của giấc ngủ, cụ thể là hệ serotonin bên trong não, không gây ra tình trạng quen thuốc. Thế nhưng thuốc chống trầm cảm không có tác dụng ngay lập tức. Thông thường, phải mất 3 - 4 tuần chữa trị theo chỉ định của bác sĩ, giấc ngủ mới được cải thiện rõ rệt.
Nhóm thuốc chống trầm cảm có thể dẫn đến một số phản ứng phụ như táo bón, đắng miệng, khô miệng, bí tiểu ở người bệnh bị u xơ tiền liệt tuyến. Loại thuốc mất ngủ này thường được chỉ định cho người bị mất ngủ do lo âu, trầm cảm, mất ngủ tiên phát, mất ngủ vì cảm thấy đau (khi mắc bệnh ung thư, đau dây thần kinh, gặp chấn thương).
6. Các loại thuốc điều trị bệnh lý
Tình trạng mất ngủ vào ban đêm có thể đến từ một số bệnh lý như bệnh tim mạch, dạ dày, viêm khớp, dị ứng… Tùy vào thể trạng của người bệnh và loại bệnh mắc phải, bác sĩ sẽ kê những loại thuốc phù hợp nhằm mục đích làm giảm mức độ bệnh và kiểm soát bệnh, góp phần cải thiện tình trạng mất ngủ do bệnh lý vào ban đêm.
Tác dụng phụ của thuốc mất ngủ
Thuốc trị mất ngủ theo toa có thể gây ra một số tác dụng phụ tùy vào loại thuốc mà bạn sử dụng, cụ thể như sau: (5)
- Choáng váng hoặc chóng mặt, có thể gây té ngã.
- Buồn nôn hoặc tiêu chảy.
- Đau đầu.
- Tình trạng buồn ngủ kéo dài.
- Gặp phản ứng dị ứng nặng.
- Có những hành vi không tốt liên quan đến giấc ngủ như ăn uống hoặc lái xe khi vẫn chưa hoàn toàn tỉnh táo.
- Hành vi và suy nghĩ thay đổi, ví dụ như khó nhớ, kích động, ảo giác, làm hành động kỳ quái, có ý định tự tử.
- Gặp vấn đề về hiệu suất và bộ nhớ ban ngày.
Thuốc trầm cảm có công dụng an thần được sử dụng để chữa chứng mất ngủ có thể gây ra những tác dụng phụ dưới đây:
- Lâng lâng và chóng mặt.
- Tình trạng buồn ngủ kéo dài.
- Buồn nôn.
- Khô miệng.
- Đau đầu.
- Cân nặng thay đổi.
- Nhịp tim không đều.
- Tiêu chảy hoặc táo bón.
- Gặp vấn đề về hiệu suất và bộ nhớ ban ngày.
- Có ý nghĩ tự tử.
Lưu ý khi dùng thuốc trị mất ngủ
Thuốc ngủ kê đơn (và một vài loại thuốc ngủ không kê đơn) cũng như một số loại thuốc chống trầm cảm có thể không an toàn với mẹ bầu, phụ nữ đang cho con bú hoặc người lớn tuổi. Dùng thuốc ngủ có thể làm gia tăng nguy cơ bị té ngã vào ban đêm và gặp chấn thương ở người lớn tuổi.
Một số tình trạng sức khỏe như huyết áp thấp, bệnh thận, tim mạch, tiền sử co giật… có thể giới hạn lựa chọn sử dụng thuốc điều trị mất ngủ. Ngoài ra, thuốc hỗ trợ giấc ngủ không kê đơn và thuốc ngủ kê đơn có thể tương tác với những loại thuốc khác. Việc dùng một vài loại thuốc ngủ theo toa có thể dẫn đến tình trạng phụ thuộc hoặc lạm dụng thuốc. Vì vậy, người bệnh phải sử dụng thuốc trị mất ngủ, thuốc chữa mất ngủ đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Nếu những nỗ lực của bạn để ngủ ngon không thành công thì việc đi khám và dùng thuốc chữa mất ngủ theo toa có thể là lựa chọn phù hợp. Bác sĩ sẽ cân nhắc cho bạn dùng thuốc và tư vấn các giải pháp đi kèm. Dưới đây những lời khuyên về cách dùng thuốc trị mất ngủ an toàn:
- Nhận đánh giá y tế: Hãy đến gặp bác sĩ kiểm tra sức khỏe cẩn thận trước khi uống thuốc mất ngủ. Thông thường, bác sĩ có thể tìm ra yếu tố khiến bạn gặp chứng mất ngủ. Nếu bạn đang sử dụng thuốc ngủ hơn một vài tuần thì hãy thông báo cho bác sĩ biết.
- Chỉ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ và đọc hướng dẫn dùng thuốc: Đọc hướng dẫn sử dụng giúp bạn biết rõ thời điểm và cách dùng thuốc trị mất ngủ cũng như những tác dụng phụ tiềm ẩn. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ.
- Chỉ uống thuốc ngủ khi bạn sẵn sàng để ngủ: Thuốc ngủ có thể khiến người dùng không ý thức được những gì bản thân đang thực hiện, làm gia tăng nguy cơ gặp những tình huống bất lợi, nguy hiểm. Do đó, bạn chỉ nên dùng thuốc ngủ khi đã hoàn thành tất cả những việc cần làm và sẵn sàng để đi ngủ.
- Uống thuốc ngủ khi biết có thể ngủ đủ giấc: Bạn chỉ nên dùng thuốc ngủ khi biết bản thân có thể ngủ tối thiểu 7 - 8 tiếng. Một vài loại thuốc điều trị mất ngủ có tác dụng ngắn được sử dụng cho trường hợp cần thức giấc giữa đêm. Do đó, bạn có thể dùng chúng khi có thể ngủ tối thiểu 4 tiếng.
- Theo dõi tác dụng phụ: Hãy thông báo cho bác sĩ biết nếu bạn cảm thấy chóng mặt hay buồn ngủ trong ngày hoặc gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào khác khiến bản thân khó chịu. Lúc này, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định loại thuốc khác, thay đổi liều lượng hoặc hỗ trợ người bệnh cai thuốc. Bạn không nên uống thuốc ngủ mới vào đêm trước khi có hoạt động hoặc cuộc hẹn quan trọng. Vì bạn không thể biết trước loại thuốc đó có tác dụng như thế nào.
- Tránh uống rượu: Không nên để thuốc trị mất ngủ và rượu trộn lẫn với nhau (uống cùng lúc hoặc uống gần nhau). Vì rượu làm tác dụng an thần của thuốc gia tăng. Ngay cả một lượng nhỏ rượu kết hợp với thuốc ngủ cũng có thể khiến người bệnh bị lú lẫn, chóng mặt hoặc ngất xỉu. Kết hợp rượu với một vài loại thuốc ngủ có thể dẫn đến tình trạng thở chậm hoặc không phản ứng vô cùng nguy hiểm. Mặt khác, rượu còn có thể gây mất ngủ.
- Tránh uống thuốc ngủ với opioid: Opioid là nhóm thuốc giảm đau đa dạng, bao gồm những loại thuốc theo toa, ví dụ như methadone, morphine, hydrocodone, oxycodone và opioid fentanyl tổng hợp. Nhóm này cũng bao gồm những loại thuốc bất hợp pháp, ví dụ như bạch phiến. Kết hợp thuốc ngủ và thuốc opioid có thể gây nguy hiểm. Sự kết hợp này có thể làm tác dụng an thần của thuốc ngủ gia tăng, tiềm ẩn nguy cơ gây ra tình trạng thở chậm hoặc không phản ứng, thậm chí dẫn đến ngừng thở.
- Uống thuốc chữa mất ngủ theo chỉ định của bác sĩ: Một vài loại thuốc ngủ theo toa chỉ được dùng trong thời gian ngắn. Để đảm bảo an toàn, bạn cần nhận tư vấn của bác sĩ trước khi dùng. Ngoài ra, bạn không nên dùng liều cao hơn quy định. Nếu liều ban đầu chưa mang đến công dụng như mong muốn, bạn cũng không được tự ý dùng thêm thuốc.
- Hãy bỏ thuốc cẩn thận: Khi bạn đã sẵn sàng để ngưng sử dụng thuốc thì hãy thực hiện đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Một vài loại thuốc phải dừng sử dụng từ từ. Lưu ý, bạn có thể bị mất ngủ tái phát trong vài ngày sau khi ngưng sử dụng thuốc trị mất ngủ.
Cách trị mất ngủ không dùng thuốc
Cách chữa chứng mất ngủ không sử dụng thuốc chủ yếu dựa vào việc xây dựng thói quen, lối sống khoa học và suy nghĩ tích cực, cụ thể như sau:
- Thời gian làm việc và nghỉ ngơi cần được sắp xếp cân bằng. Bạn không nên làm việc quá sức để giúp cơ thể cảm thấy thoải mái, thư giãn.
- Bạn nên duy trì thói quen ngủ và thức dậy cùng một thời điểm mỗi ngày.
- Bạn có thể thư giãn bằng cách nghe nhạc, đọc sách để giải tỏa căng thẳng, góp phần loại bỏ các yếu tố gây mất ngủ.
- Xây dựng khẩu phần dinh dưỡng khoa học với những thực phẩm hữu ích.
- Bổ sung các hoạt chất thiên nhiên từ Ginkgo Biloba (bạch quả) và Blueberry (việt quất) có thể cải thiện tình trạng thiếu máu não, hỗ trợ giảm mất ngủ, khó ngủ, đau đầu hiệu quả.
- Vào buổi tối, bạn không nên sử dụng các chất kích thích hoặc ăn quá no.
- Bạn nên thường xuyên rèn luyện thể chất, vận động để có tinh thần thoải mái, sức khỏe dẻo dài, giúp máu lưu thông tốt, dễ ngủ hơn.
- Chọn nơi ngủ yên tĩnh, sạch sẽ, thoải mái, có ánh sáng và nhiệt độ phù hợp. Bạn có thể dùng nến thơm hay tinh dầu để giúp đầu óc thư giãn, dễ ngủ hơn.
- Bạn có thể sử dụng phương pháp trị liệu tâm lý để cải thiện chứng khó ngủ, mất ngủ về đêm. Cụ thể, thông qua liệu pháp trao đổi, trò chuyện trực tiếp, chuyên gia tâm lý có thể giúp người bệnh tìm ra nguyên nhân sâu xa gây mất ngủ, góp phần cải thiện chất lượng giấc ngủ một cách tự nhiên.
Điều trị mất ngủ ở đâu?
Chúng ta đã biết có những loại thuốc trị mất ngủ nào phổ biến hay mất ngủ uống thuốc gì. Vậy nên điều trị mất ngủ ở đâu? Trung tâm Khoa học Thần kinh, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là cơ sở y tế uy tín có thể giúp người bệnh tìm ra nguyên nhân mất ngủ, định hướng phác đồ điều trị hiệu quả bằng thuốc hoặc thông qua các liệu pháp tiên tiến khác. Bệnh viện quy tụ đội ngũ bác sĩ giỏi chuyên môn, dày dặn kinh nghiệm, tận tình, chu đáo cùng trang thiết bị hiện đại như máy chụp cộng hưởng từ 1.5 - 3 Tesla, máy chụp cắt lớp vi tính 768 lát cắt, máy điện não vi tính EEG-1200K, máy đo đa ký giấc ngủ, máy điện cơ Ultra S100…
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
Tóm lại, mất ngủ nên uống thuốc gì? Khó ngủ nên uống thuốc gì? Người bệnh nên dùng thuốc trị mất ngủ hay thuốc chữa mất ngủ đúng theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn, tránh gặp tác dụng phụ. Nếu đang gặp tình trạng mất ngủ kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe, bạn nên đến cơ sở y tế thăm khám sớm.