Quan niệm cúng cô hồn vào ngày 14/7 âm lịch
Theo nhiều tài liệu dân gian, việc cúng cô hồn vào ngày 14 tháng 7 âm lịch bắt nguồn từ quan niệm cho rằng đây là ngày đầu tiên trong tháng mà các cánh cổng địa ngục mở ra, cho phép các linh hồn được tự do trở về trần gian.
Trong tâm thức của nhiều người Việt, ngày này là thời điểm "cô hồn" bắt đầu lang thang tìm kiếm sự bố thí và sự cứu rỗi từ người sống. Vì vậy, việc cúng bái sớm vào ngày 14 nhằm mục đích xoa dịu các linh hồn, tránh bị họ quấy phá. Truyền thuyết cho rằng nếu không cúng vào ngày này, các linh hồn có thể trở nên giận dữ và gây ra những điều xui xẻo cho gia đình.
Cúng cô hồn vào ngày 15 có nguồn gốc ở đâu?
Ngày 15 tháng 7 âm lịch là thời điểm quan trọng nhất trong tháng cô hồn, được đánh dấu bởi lễ Vu Lan trong Phật giáo. Theo Kinh Vu Lan Bồn, Đức Phật đã dạy rằng vào ngày này, chúng sinh nên cúng dường để cầu siêu độ cho cha mẹ và các linh hồn cô độc.
Đây là ngày rằm lớn và cũng là lúc mà các linh hồn được phép tự do đi lại giữa dương gian và âm phủ. Lễ Vu Lan không chỉ là dịp để con cháu báo hiếu cha mẹ, mà còn là cơ hội để cứu rỗi các linh hồn đang chịu đựng trong cảnh ngục tù đau khổ.
Việc cúng cô hồn vào ngày 15 do đó được xem là hoàn hảo và đủ đầy nhất, bởi theo quan niệm Phật giáo, các linh hồn sẽ nhận được lễ vật, phước đức từ người sống và có thể được siêu thoát. Phong tục này được nhiều gia đình tại Việt Nam duy trì qua nhiều thế hệ, nhằm bày tỏ lòng thành kính và mong cầu sự an lành cho gia đình.
Còn có những nơi, họ quan niệm rằng sau ngày 15 là các oan hồn không được hưởng đồ cúng lễ từ dương gian nữa, cho nên ngày 15 là ngày cuối cùng và tốt nhất để cúng, thời gian cho việc cúng cô hồn là vào 17-19h. Cũng do quan niệm linh hồn sẽ sợ ánh nắng mặt trời nên giờ Dậu lúc mặt trời xuống núi sẽ là thời điểm lý tưởng.
Cúng cô hồn vào ngày 16 có nguồn gốc ở đâu?
Cúng cô hồn vào ngày 16 tháng 7 âm lịch là một phong tục tồn tại ở một số địa phương, với niềm tin rằng đây là ngày cuối cùng mà các linh hồn được phép lưu lại trần gian trước khi trở về âm phủ. Theo quan niệm này, sau ngày rằm tháng 7, các linh hồn đã hoàn tất việc nhận lễ vật và chuẩn bị trở lại nơi mà họ thuộc về.
Vì vậy, cúng vào ngày 16 mang ý nghĩa tiễn đưa, bày tỏ lòng thành kính lần cuối và cầu mong các linh hồn sẽ không quấy nhiễu gia đình trong những ngày còn lại của tháng cô hồn. Truyền thuyết dân gian ở một số vùng cho rằng, việc cúng muộn vào ngày 16 là cách để đảm bảo rằng không có linh hồn nào bị bỏ sót, giúp gia đình tránh được những rắc rối tâm linh trong những ngày tiếp theo.
Với nhiều người Nam Bộ, ngày 16 hàng tháng thường được ấn định là ngày cúng cô hồn. Quan niệm này đúng cả với tháng 7, tháng được xem là tháng quan trọng trong văn hóa dân gian.
Kết luận
Không có một quy định nào là tuyệt đối về thời điểm cúng cô hồn vào ngày 14, 15 hay 16 tháng 7 âm lịch, bởi điều này phụ thuộc nhiều vào phong tục, tín ngưỡng của từng vùng miền và gia đình. Mỗi ngày cúng đều mang trong mình những nguồn gốc và ý nghĩa riêng, phản ánh sự đa dạng trong tín ngưỡng của người Việt.
Điều quan trọng nhất là sự thành tâm trong nghi lễ, và qua đó, cầu mong cho sự bình an, tránh được những điều không may mắn. Bằng cách này, người sống thể hiện lòng kính trọng đối với các linh hồn, đồng thời duy trì một phong tục truyền thống sâu sắc và giàu ý nghĩa văn hóa.
